آیا تا به حال احساس کردهاید که قلبتان با هر تپش سنگینتر میشود؟ نارسایی قلبی، این بیماری خاموش و گاهی مرموز، میتواند زندگی روزمره ما را به چالش بکشد. در حالی که بسیاری از ما ممکن است از علائم اولیه این بیماری آگاه نباشیم، شناخت و درک دقیق نارسایی قلبی میتواند به ما کمک کند تا با این تهدید پنهان مبارزه کنیم و زندگی سالمتری داشته باشیم. در صفحه پیش رو، تیم متخصصان کلینیک دکتر استوان به بررسی علل، علائم و روشهای درمانی نارسایی قلبی پرداخته تا بتوانیم بهتر از قلب خود مراقبت کنیم.
نارسایی قلبی، وضعیتی است که در آن قلب قادر به پمپاژ کافی خون به اعضای بدن نیست. این وضعیت میتواند به دلیل ضعف عضلات قلب، نقص در دریچههای قلب، یا بیماریهای عروق کرونر رخ دهد. نارسایی قلب معمولاً به دو دستهی نارسایی قلبی سمت چپ و نارسایی قلبی سمت راست تقسیم میشود که هر یک علائم و عوارض خاص خود را دارند.
علائم نارسایی قلبی
علائم نارسایی قلب ممکن است بسته به شدت و نوع نارسایی متفاوت باشند. برخی از علائم رایج نارسایی قلبی عبارتند از:
- تنگی نفس: یکی از علائم اصلی نارسایی قلبی، تنگی نفس است که میتواند هنگام فعالیت یا حتی در حالت استراحت نیز رخ دهد.
- خستگی مفرط: بیماران نارسایی قلبی اغلب از خستگی شدید و عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزمره شکایت دارند.
- ورم اندامها: ورم پاها، قوزکها، و شکم به دلیل تجمع مایعات در بدن از علائم شایع نارسایی قلب است.
- سرفه و خسخس سینه: تجمع مایعات در ریهها میتواند باعث سرفههای خشک یا سرفههای مرطوب شود.
- افزایش وزن ناگهانی: تجمع مایعات در بدن ممکن است به افزایش وزن ناگهانی و غیرقابل توضیح منجر شود.
انواع نارسایی قلبی
نارسایی قلبی به دو نوع اصلی تقسیم میشود که هر یک ویژگیها و علائم خاص خود را دارند:
نارسایی قلبی سمت چپ
نارسایی قلبی سمت چپ به دو دستهی نارسایی سیستولیک و نارسایی دیاستولیک تقسیم میشود:
- نارسایی سیستولیک: در این نوع نارسایی، عضلات قلب توانایی پمپاژ کافی خون را ندارند. این وضعیت معمولاً به دلیل ضعف عضلات قلب یا آسیبهای ناشی از حملات قلبی رخ میدهد.
- نارسایی دیاستولیک: در این نوع نارسایی، عضلات قلب قادر به آرامش و انبساط کامل نیستند، بنابراین پر شدن قلب با خون به درستی انجام نمیشود.
نارسایی قلبی سمت راست
نارسایی قلبی سمت راست معمولاً به دلیل فشار خون بالا در ریهها (هیپرتانسیون ریوی) یا بیماریهای ریوی مزمن رخ میدهد. در این نوع نارسایی، خون به درستی از اندامها به قلب باز نمیگردد و منجر به تجمع مایعات در اندامهای تحتانی و شکم میشود.
تشخیص نارسایی قلبی
تشخیص نارسایی قلبی به کمک مجموعهای از روشهای تشخیصی انجام میشود که شامل موارد زیر است:
- تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی به دنبال علائم نارسایی قلبی میگردد.
- آزمایش خون: آزمایش خون میتواند اطلاعاتی در مورد عملکرد کلیهها، کبد و سطح مواد شیمیایی مختلف در خون بدهد که میتواند به تشخیص نارسایی قلبی کمک کند.
- الکتروکاردیوگرام (EKG): الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب را اندازهگیری میکند و میتواند مشکلاتی مانند آریتمیها یا بزرگ شدن قلب را نشان دهد.
- اکوکاردیوگرافی: اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب این آزمون با استفاده از امواج صوتی تصویر دقیقی از قلب ایجاد میکند و میتواند اندازه، شکل و عملکرد قلب را ارزیابی کند.
- اشعه ایکس سینه: این آزمون میتواند نشان دهد که آیا قلب بزرگ شده است یا مایعات در ریهها تجمع یافته است.
- تست استرس قلبی: این آزمون نشان میدهد که قلب چگونه به فعالیت و استرس پاسخ میدهد و میتواند مشکلات قلبی را آشکار کند.
- MRI قلبی: MRI قلب میتواند تصاویر دقیقی از ساختار و عملکرد قلب ارائه دهد و به تشخیص نارسایی قلب کمک کند.
- کاتتریزاسیون قلبی: در این روش، یک لوله نازک به نام کاتتر به داخل عروق خونی و تا قلب هدایت میشود تا فشار در داخل قلب اندازهگیری و تصاویر دقیقتری از عروق خونی و قلب تهیه شود.
درمان نارسایی قلبی
درمان نارسایی قلبی به چندین عامل بستگی دارد، از جمله شدت نارسایی، علت اصلی آن و وضعیت کلی سلامت بیمار. روشهای درمانی ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی، داروها، دستگاههای پزشکی و در موارد شدید، جراحی باشد.
تغییرات سبک زندگی
- تغذیه سالم: رژیم غذایی کمنمک و کمچربی میتواند به کاهش فشار خون و کاهش بار روی قلب کمک کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم میتواند قدرت قلب را افزایش داده و علائم نارسایی قلبی را کاهش دهد.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن میتواند آسیبهای قلبی را تشدید کند و ترک آن یکی از مهمترین اقداماتی است که بیماران نارسایی قلبی باید انجام دهند.
- مدیریت استرس: کاهش استرس و استفاده از تکنیکهای آرامسازی میتواند به بهبود وضعیت قلبی کمک کند.