بیماری عروق کرونر چیست؟
بیماری عروق کرونر (CAD) تنگ شدن یا انسداد شریان‌های کرونر شماست که خون غنی از اکسیژن را به قلب شما می‌رسانند. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که با گذشت زمان، پلاک (از جمله کلسترول) در این شریان‌ها تجمع کرده و جریان خون به عضله قلب شما را محدود می‌کند.
تصور کنید دو خط ترافیک به دلیل ساخت و ساز به یک خط ادغام می‌شوند. ترافیک همچنان جریان دارد، اما کندتر می‌شود. با CAD، ممکن است متوجه هیچ مشکلی نشوید تا زمانی که پلاک باعث لخته شدن خون شود. لخته خون مانند یک مانع بتنی در وسط جاده است. ترافیک متوقف می‌شود. به طور مشابه، خون نمی‌تواند به قلب شما برسد و این باعث حمله قلبی می‌شود.
ممکن است سال‌ها CAD داشته باشید و هیچ علامتی نداشته باشید تا زمانی که دچار حمله قلبی شوید. به همین دلیل است که بیماری عروق کرونر یک “قاتل خاموش” است.
علائم بیماری عروق کرونر چیست؟
ممکن است برای مدت طولانی هیچ علامتی از بیماری عروق کرونر نداشته باشید. تجمع پلاک سال‌ها، حتی دهه‌ها طول می‌کشد. اما با تنگ شدن شریان‌های شما، ممکن است علائم خفیفی را مشاهده کنید. این علائم به معنای آن است که قلب شما سخت‌تر کار می‌کند تا خون غنی از اکسیژن را به بدن شما برساند.
علائم CAD مزمن عبارتند از:
- آنژین پایدار: این شایع‌ترین علامت است. آنژین پایدار درد یا ناراحتی موقتی قفسه سینه است که در یک الگوی قابل پیش بینی می‌آید و می‌رود. معمولاً هنگام فعالیت فیزیکی یا ناراحتی عاطفی آن را متوجه خواهید شد. با استراحت یا مصرف نیتروگلیسیرین (دارویی که آنژین را درمان می‌کند) از بین می‌رود.
- تنگی نفس: برخی افراد هنگام فعالیت فیزیکی سبک احساس تنگی نفس می‌کنند.
گاهی اولین علامت بیماری عروق کرونر، حمله قلبی است.
چه چیزی باعث بیماری عروق کرونر می‌شود؟
آترواسکلروز یا همان تصلب شرایین، علت اصلی بیماری عروق کرونر است. در این بیماری، پلاک‌هایی که از چربی، کلسیم و مواد دیگر تشکیل شده‌اند، در داخل رگ‌های خونی رسوب می‌کنند. این پلاک‌ها باعث تنگ شدن رگ‌ها و کاهش جریان خون به قلب می‌شوند. در نتیجه، قلب نمی‌تواند اکسیژن کافی دریافت کند و این منجر به علائمی مانند درد قفسه سینه (آنژین) و در موارد شدیدتر، حمله قلبی می‌شود.
عوامل خطر برای بیماری عروق کرونر چیست؟
- داشتن سن بالاتر از 45 سال اگر هنگام تولد به شما جنس مذکر نسبت داده شده است (AMAB) یا بالای 55 سال اگر هنگام تولد به شما جنس مونث نسبت داده شده است (AFAB).
- داشتن یکی از اعضای خانواده بیولوژیکی مبتلا به بیماری قلبی، به ویژه پدر یا برادر با تشخیص قبل از 55 سالگی یا مادر یا خواهر قبل از 65 سالگی.
- خوردن مقدار زیادی چربی اشباع یا کربوهیدرات تصفیه شده.
- ورزش نکردن کافی.
- خواب کافی نداشتن.
- سیگار کشیدن، ویپینگ یا سایر استفاده از تنباکو.
- داشتن آترواسکلروز.
- فشار خون بالا.
- کلسترول LDL (“بد”) بالا.
- کلسترول HDL (“خوب”) پایین.
- تری گلیسیرید بالا (هیپرتری گلیسریدمی).
- کم‌خونی.
- بیماری‌های خود ایمنی، از جمله لوپوس و آرتریت روماتوئید.
- بیماری مزمن کلیوی.
- دیابت.
- HIV/AIDS.
- سندرم متابولیک.
- شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از 25.
- اختلالات خواب مانند آپنه خواب.
- یائسگی زودرس (قبل از 40 سالگی).
- اندومتریوز.
- سابقه دیابت بارداری، اکلامپسی یا پره‌اکلامپسی.
- استفاده از کنترل بارداری هورمونی.
عوارض بیماری عروق کرونر
یکی از خطرناک‌ترین عوارض بیماری عروق کرونر، حمله قلبی است. در حمله قلبی، قسمتی از قلب به دلیل نرسیدن خون کافی از بین می‌رود. این وضعیت بسیار جدی است و نیاز به کمک فوری پزشکی دارد.
در طول سال‌ها، CAD همچنین می‌تواند قلب شما را ضعیف کند و منجر به عوارضی شود، از جمله:
- آریتمی‌ها (ریتم‌های نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی).
- ایست قلبی.
- شوک کاردیوژنیک.
- نارسایی قلبی.
بیماری عروق کرونر چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما بیماری عروق کرونر را از طریق معاینه فیزیکی و آزمایش تشخیص می‌دهد.
در طول معاینه فیزیکی، ارائه‌دهنده شما:
- فشار خون شما را اندازه‌گیری می‌کند.
- با گوشی پزشکی به قلب شما گوش می‌دهد.
- می‌پرسد که چه علائمی را تجربه می‌کنید و مدت زمان آن‌ها چقدر است.
- در مورد سابقه پزشکی شما می‌پرسد.
- در مورد سبک زندگی شما می‌پرسد.
- در مورد سابقه خانوادگی شما می‌پرسد. آن‌ها می‌خواهند در مورد بیماری قلبی در میان والدین بیولوژیکی و خواهران و برادران شما بدانند.
تمام این اطلاعات به پزشک شما کمک می‌کند تا خطر ابتلا به بیماری قلبی شما را تعیین کند.
چه آزمایشاتی انجام خواهد شد؟
ارائه دهنده شما همچنین ممکن است یک یا چند آزمایش را برای ارزیابی عملکرد قلب و تشخیص CAD توصیه کند. این موارد عبارتند از:
- آزمایش خون
- کاتتریزاسیون قلبی
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- آنژیوگرافی عروق کرونر
- MRI قلب (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
- اسکن کلسیم کرونر
- اکوکاردیوگرافی (اکو)
- الکتروکاردیوگرام (EKG/ECG)
- تست استرس ورزش
- اشعه ایکس قفسه سینه