دریچه میترال قلب چیست؟

بیماری دریچه میترال از جمله بیماری های رایج قلبی است که به علل های مختلفی بروز می کند. بیماری های دریچه میترال مختلف اند که درادامه هرکدام را بیان خواهیم کرد.

تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال جز مهم ترین بیماری های این دریچه محسوب می شود. در این بیماری دریچه میترال بقدری تنگ می شود که جریان خون براحتی از آن عبور نمی کند. یکی از علت های اصلی تنگی دریچه میترال تب روماتیسمی است که ممکن است در کودکی رخ دهد. تب روماتیسمی می تواند در بزرگسالی یک بیماری دردسرساز ایجاد کند. ولی در ایجاد تنگی دریچه، عوامل دیگری ممکن است دخیل باشند مثل:

• گاهی اوقات دربدو تولد کودک دچار نقص مادرزادی است و تنگی دریچه میترال دارد. در این وضعیت بافت دریچه با حالت عادی فرق می کند، سخت است و شکل غیرمعمولی دارد و انعطاف پذیری لازم برای عبور جریان خون را ندارد.
• این وضعیت برای افراد مسن ممکن است رخ دهد. ماده معدنی کلسیم برروی دریچه میترال جمع می شود و حالت سختی را ایجاد می کند. پس از تجمع کلسیم، دریچه سفت می شود و بخوبی خون را عبور نمی دهد و دچار تنگی می شود.
• گاها روش هایی چون پرتودرمانی می تواند روی سلامت دریچه های قلب اثر بگذارند، مانند ایجاد تنگی دریچه میترال. برخی اوقات تومور قلبی می تواند موجب این بیماری شود.

نارسایی دریچه میترال

در بخش قبلی بیان کردیم که وظیفه اصلی دریچه میترال این است که وقتی بطن چپ کاملا از خون پر شد، بسته شود تا از برگشت خون جلوگیری کند. گاهی اوقات دریچه میترال بخوبی بسته نمی شود که بیماری بنام نارسایی دریچه میترال رخ می دهد. در این وضعیت با هر دفعه انقباض بطن، مقداری از حجم خون برگشت می خورد و مجددا وارد دهلیز چپ می گردد. درپی این اتفاق، مقدار خون خروجی به سرخرگ آئورت کاهش پیدا کی کند و درمجموع خون پمپاژ شده به سایر بدن کاهش می یابد.

 اگر نارسایی دریچه میترال در وضعیت ضعیفی باشد، خطر جدی برای فرد ندارد ولی اگر نارسایی مزمن دریچه میترال در مراحل شدید باشد، فعالیت بطن چپ قلب را افزایش می دهد که بر ماهیچه های قلب اثر بدی می گذارد و آنها را ضعیف می کند.

با ضعیف شدن قلب، خون لازم به درون آئورت وارد نمی شود و با هر انقباض مقداری خون در قلب باقی می ماند که باعث بزرگتر شدن قلب می شود. هرچقدر اندازه قلب بزرگتر شود، مقدار خون بیشتری به دهلیز برگشت می خورد و اندازه دهلیز چپ بزرگتر از قبل می شود. این بزرگ شدن می تواند موجب ایجاد فشارخون ریوی گردد. تمام اتفاقات بالا در نهایت به نارسایی قلبی پایان می یابد. 

علت نارسایی دریچه میترال می تواند نقص مادرزادی یا اکتسابی باشد. برای درمان نارسایی دریچه میترال از روش های دارویی یا جراحی استفاده می شود که وابسته به وضعیت بیمار است. یکی از مهم ترین علائم نارسایی دریچه میترال، خستگی مزمن و تنگ نفس است.

افتادگی دریچه میترال

از دیگر ناهنجاری های متداول قلبی، افتادگی دریچه میترال است. برای این ناهنجاری تا کنون دلیل مشخصی پیدا نشده است ولی می تواند مشکل ژنتیکی باشد. هنگامی که بطن چپ منقبض می گردد، دهانه دریچه میترال به طرف دهلیز باز شده و همین اتفاق باعث افتادگی دریچه خواهد شد. بنابراین جریان خون به جلوتر پیش نمی رود و برگشت می خورد. دیگر نام های افتادگی دریچه میترال، شلی، گشادی یا پس زدگی خون است. افتادگی دریچه می تواند بصورت اولیه یا ثانویه رخ دهد که با نشانه های زیر همراه است:

• شنیدن صدهای غیرعادی از قلب
• هنگام خوابیدن یا فعالیت بدنی احتمال دارد دچار تنگ نفس شوید.
• در شب سرفه می کنید که نشان دهنده این است تنفس بخوبی انجام می شود و بدن به اکسیژن بیشتری نیاز دارد.
• ممکن است تجمع آب در ریه ها اتفاق بیفتد.
• خستگی بیش از حد
• در پا و دست شاهد ورم و ادم باشید.

علائم بالا در فرد مبتلا به افتادگی دریچه میترال ممکن است مشاهده گردد یا خیر.