رگ های عنکبوتی (اصطلاح پزشکی: تلانژکتازی) وریدهای ظریف، قابل مشاهده و ریزی در لایه بالایی پوست هستند. “وریدهای عنکبوتی” وریدهای گشاد شده، ریز و سطحی پا هستند که در لایه بالایی پوست قرار دارند. وریدهای عنکبوتی عمدتاً فقط چند سانتی متر طول دارند، اما می توانند مانند تار عنکبوت نواحی وسیعی از قسمت بالایی و پایینی ساق پا را نیز بپوشانند. به همین دلیل است که ما آنها را “رگ های عنکبوتی” می نامیم.
رگ های عنکبوتی کوچک به رنگ قرمز روشن هستند. با افزایش اندازه آنها ظاهری آبی به خود می گیرند. رگهای عنکبوتی بی ضرر هستند و عمدتاً فقط یک موضوع زیبایی شناختی هستند. با این حال، آنها می توانند اولین علامت بیماری مزمن وریدی باشند که بعداً می تواند منجر به بیماری واریس پا و سایر موارد شود.
علت ایجاد رگ های عنکبوتی چیست؟
رگهای عنکبوتی و بیماری واریس به دلیل ناهنجاری‌های ساختاری عروق خونی ایجاد می‌شوند. سیاهرگ ها خون را از سایر قسمت های بدن به قلب برمی گردانند. آنها از یک سری دریچه های یک طرفه برای جلوگیری از برگشت خون استفاده می کنند. به دلایل مختلفی، این دریچه‌ها ممکن است معیوب شوند و به جریان برگشت خون در وریدها اجازه دهند. تجمع بعدی خون باعث افزایش فشار داخل سیاهرگ و ضعیف شدن دیواره رگ خونی می شود. سپس رگهای عنکبوتی و واریس از گشاد شدن رگهای خونی آسیب‌دیده ایجاد می‌شوند.
عواملی که افراد را در معرض خطر ابتلا به وریدهای عنکبوتی قرار می دهند بسیار شبیه به بیماری واریس هستند، از جمله:
- چاقی: اضافه وزن فشار مضاعفی بر رگ ها وارد می کند.
- سن: اگرچه رگ های عنکبوتی فقط در افراد مسن وجود ندارند، اما این بیماری با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. این به این دلیل است که در طول زمان سایش و پارگی بیشتر دریچه های ورید وجود دارد. این امر جریان صحیح خون را دشوارتر می کند و می تواند منجر به تجمع خون شود.
- بارداری: به منظور حمایت از کودک در دوران بارداری، حجم خون تقریبا دو برابر می شود که منجر به بزرگ شدن رگ ها و به طور بالقوه سیاهرگ های عنکبوتی می شود.
- ژنتیک: اگر سایر اعضای خانواده از آن رنج ببرند، احتمال ایجاد “واریس عنکبوتی” افزایش می‌یابد.
- کم تحرکی: نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی جریان خون را محدود می کند و می تواند منجر به تجمع خون شود.
- جنسیت: به دلیل تغییرات هورمونی که زنان اغلب در دوران بارداری و یائسگی تجربه می کنند، احتمال بروز رگ های عنکبوتی در زنان بیشتر است.
رگهای عنکبوتی در سنین پایین: یک علامت هشدار برای سالهای بعد
ابتلا به رگ های عنکبوتی در سن 20 سالگی معمول است. با افزایش سن، رگ های واریسی مشخص ، پاها متورم و تغییرات پوستی نیز ممکن است رخ دهد. به عنوان بدترین سناریو، زخم وریدی ساق پا (Venous leg ulcer) می تواند در نتیجه ضعف ورید ایجاد شود. بیماران مبتلا به ضعف وریدها نیز در معرض افزایش خطر ابتلا به ترومبوز ورید پا هستند.
کارشناسان تخمین می زنند که حدود 60 درصد از جمعیت رگ های عنکبوتی دارند. زنان بیشتر از مردان این وضعیت را تجربه می کنند.
علائم واریس عنکبوتی
رگهای عنکبوتی به راحتی قابل مشاهده هستند. سیاهرگ های ریز در قسمت بالایی ساق، زانو، حفره زانو، ساق پا (به ویژه ساق پا و مچ پا) و روی پا ظاهر می شوند که دردناک نیستند. اگر وریدهای واریسی و سایر علائم نیز رخ دهد، ممکن است نشان دهنده یک اختلال جدی وریدی باشد. همچنین باید از این علائم آگاه باشید:
- پاهای خسته
- پاهای سنگین
- پاهای متورم
- احساس سفتی
- سوزن سوزن شدن در پاها
- درد در پاها
از راهنمای زیر برای تشخیص علائم و نشانه‌های رگهای عنکبوتی استفاده کنید:
رگهای عنکبوتی اغلب برای اولین بار در دوران بارداری ظاهر می شوند
بسیاری از زنان اولین بار در دوران بارداری متوجه رگ های عنکبوتی یا واریس می شوند. دیواره وریدی توسط هورمون هایی که در دوران بارداری ترشح می شود ضعیف می شود. مادر باردار اضافه وزن پیدا می کند. بدن او خون بیشتری تولید می کند و فشار در رگ هایش افزایش می یابد.
عوامل خطر برای ورید های عنکبوتی
عوامل خطر برای وریدهای عنکبوتی با عوامل بیماری واریس کلاسیک قابل مقایسه است. کارشناسان بین عواملی که نمی توانند تحت تاثیر قرار گیرند و عواملی که می توانند تحت تاثیر قرار گیرند تمایز قائل می شوند:
عواملی که می توانند تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از:
- اضافه وزن داشتن
- مصرف الکل
- لباس های تنگ و کفش پاشنه بلند.
عواملی که نمی توانند تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از:
- از دست دادن عملکرد سیاهرگ مربوط به سن
- استعداد ژنتیکی
- تأثیرات هورمونی که منجر به ضعیف شدن دیواره وریدی می شود، به عنوان مثال در دوران بارداری
عوارض ورید عنکبوتی و واریسی
اگرچه رگهای عنکبوتی و واریس به ندرت عوارض جدی ایجاد می‌کنند، برخی افراد ممکن است دچار زخم‌های پوستی شوند. این زخم‌های باز معمولاً روی ساق پا ظاهر می‌شوند و گاهی اوقات ممکن است منجر به عفونت بافت نرم شوند. برخی از افراد مبتلا به وریدهای واریسی نیز می توانند لخته های خونی در داخل سیاهرگ ها ایجاد کنند (ترومبوفلبیت سطحی). خونریزی موضعی از وریدهای واریسی نیز ممکن است رخ دهد.
جلوگیری از رگ های عنکبوتی
موثرترین راه برای جلوگیری از رگ های عنکبوتی، به حداقل رساندن عوامل خطر موثر ذکر شده در بالا است. مسئولیت سلامت پاهایتان را خودتان به عهده بگیرید. نکات زیر شما را در انجام این کار حمایت می کند:
- ورزش: دراز کشیدن و راه رفتن بهتر از نشستن و ایستادن است، تا جایی که می توانید به تحرک داشته باشید. موقعیت خود را بیشتر تغییر دهید؛ پاهایتان را بلند کنید.
- ورزش: ده دقیقه تمرینات مناسب ورید را در برنامه روزانه خود داشته باشید تا ماهیچه ساق پا را فعال کنید.
- رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
- وزن خود را بهینه کنید: هر گونه اضافه وزن را کاهش دهید.
- لباس: لباس راحت و گشاد بپوشید.
- کفش مناسب: کفش های راحت و تخت انتخاب کنید تا پمپ ماهیچه ساق پا شما بتواند به طور موثر کار کند.
- دوش گرفتن: پاهای خود را به طور مرتب در آب سرد بشویید. این به انقباض سیاهرگ ها و بهبود جریان خون به قلب کمک می کند.
تشخیص ورید عنکبوتی و واریسی
متخصص مراقبت های بهداشتی شما می تواند رگ های عنکبوتی و واریس را با بررسی دقیق نواحی آسیب دیده، که معمولا روی پاها هستند، تشخیص دهد. این معاینه شامل بازرسی بصری و لمس (فشار دادن) نواحی مورد نظر خواهد بود. توجه ویژه به نواحی قرمزی، تورم، تغییر رنگ پوست و زخم های پوستی داده خواهد شد. اگرچه بیشتر موارد رگهای عنکبوتی و واریس نیازی به درمان ندارند، افرادی که دچار عوارض می‌شوند باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی و درمان باشند.
درمان رگهای عنکبوتی و واریس نیز به دلایل زیبایی دنبال می شود. اقدامات مختلفی وجود دارد که می توان در خانه برای کمک به کاهش برخی از علائم در صورت بروز آنها استفاده کرد. این اقدامات محافظه کارانه همچنین می تواند به جلوگیری از هر گونه عوارض احتمالی کمک کند.
درمان رگ های عنکبوتی
از دور، نواحی پوستی تحت تأثیر رگ های عنکبوتی مانند کبودی به نظر می‌رسند. ساختار مشبک رگه های کوچک تنها در صورتی قابل مشاهده است که دقیق تر نگاه کنید. اگر ظاهر رگ عنکبوتی شما را آزار می‌دهد، راه‌های مختلفی برای از بین بردن آنها وجود دارد:
- اسکلروتراپی برای وریدهای عنکبوتی: درمان کوچکترین وریدهای سطحی با اسکلروتراپی (میکروسکلروتراپی در حال حاضر اولین روش انتخابی است).
- درمان با لیزر برای وریدهای عنکبوتی: درمان با لیزر برای وریدهای عنکبوتی بسیار کوچک و نه چندان مشخص (لیزر درمانی از راه پوست) امکان پذیر است.
بیماران مبتلا به وریدهای عنکبوتی نیز ممکن است اولین علائم و نشانه‌های یک بیماری مزمن وریدی را داشته باشند: اگر پاهای شما سنگین و یا خسته، خارش یا گزگز می‌شوند، اگر پاهای متورم دارید، جوراب‌های فشاری طبی ممکن است علائم را کاهش دهد.
جوراب های فشاری طبی به ویژه در ترکیب با ورزش موثر هستند. پوشیدن منظم جوراب های فشاری طبی علائم را کاهش می دهد و می تواند از ترومبوز جلوگیری کند.
جوراب‌های فشاری طبی به لطف مواد قابل تنفس و کشسانی که دارند برای استفاده مردان و زنان بسیار راحت هستند و برای رفع نیازهای فردی شما به عنوان یک بیمار سازگار هستند. از درمان رگ های عنکبوتی، پیشرفته و آزمایش‌شده با پیشرفته‌ترین جوراب‌های فشاری پزشکی سود ببرید.
منبع : www.medi.de